شکی نیست که فناوری اطلاعات تغییرات شگرفی در جهان مدرن امروزی ایجاد کرده است و همه افراد با هر سطح سواد و شغلی این امر را باور داشته و به آن اعتراف می کنند. با نگاهی به پیرامون خود، چه در محیط کار و چه در منزل، درمی‌یابیم که چه تحولات شگرفی در سبک کار و زندگی ما نسبت به همین ده سال گذشته روی داده است.
با خودم که فکر می کنم ، یادم می اید که بیست یا سی سال پیش با جه وسایلی به مسافرت می رفتیم و با چه وسایلی با هم ارتباط برقرار می کردیم. حتی در منزل خیلی از افراد تلفن وجود نداشت و برای تلفن زدن مجبور بودیم که به تلفن های عمومی برویم.
تجربه نشان می‌دهد که با وقوع تغییرات عظیم در فناوری، اکثر مردم نخست در مقابل آن تغییرات از خود مقاومت نشان می‌دهند. ولی بعد از مدتی با آن انس گرفته و بعد از کمی به آن عادت کرده و دیگر نمی توانند بدون آن تغییرات و تکنولوژی های جدید زندگی کنند.
در چند دهه اخیر، نرم افزارها تغییرات بسیار زیادی داشته اند و کسب و کارها هم نیازهای جدیدی پیدا کرده اند. در گذشته یک نرم افزار حسابداری تحت داس داشتیم که امکانات خیلی کمی داشت. مثلا در حد تعریف کدینگ حسابداری و سپس ثبت سند حسابداری و در نهایت گزارشات مالی .
برای آن موقع این نرم افزار هم خیلی بود. یعنی خیلی از کسب و کارها با وجود همین نرم افزار ساده تحت داس هم خیلی می توانستند از نیازهای خود را پاسخگو باشند. به جای نوشتن دفاتر حساب گوناگون و محاسبات دستی فراوان که اکثرا با اشتباهاتی هم همراه بود ، با زدن یک دکمه همه گزارشات چاپ می شدند و آماده برای ارائه به مدیریت و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات مالی و حسابداری.
کم کم این نرم افزارها در طول سالیان متمادی تکمیل تر شدند و نرم افزارهای با قابلیت های بیشتر به بازار آمدند و همین امر باعث افزایش سرعت و دقت در حساب و کتاب کسب و کارها شد. این امر خود به خود باعث توسعه کسب و کارها شد.
نرم افزارهایی به بازار ارائه شد که در آنها گزارشات تحلیلی ارائه می شد و وضعیت فروش و مالی و مشتریان و ... یک کسب و کار را در چند ثانیه گزارش می داد. این امر باعث شد که کسب و کارها بتوانند با خیال راحتتری به توسعه کسب و کار خود فکر کنند و بر روی آن تمرکز نمایند.
یکی از نرم افزارهایی که به توسعه کسب و کار کمک می کند نرم افزار حسابداری یکپارچه است که بسیاری از کارها را به صورت اتوماتیک انجام می دهد. بواسطه کنترل های داخلی که دارد از بروز خیلی از اشتباهات جلوگیری می کند و گزارشات متنوع آن می تواند براحتی پاسخگوی خیلی از نیازهای کسب و کارها شود. مثلا با یک نگاه به نرم افزار حسابداری یکپارچه می توان از میزان موجودی مواد و کالا در انبار مطلع شد و مشخص نمود که کدام کالا در انبار کم است و نیاز به سفارش دارد و یا کدام کالا راکد است و گردش ندارد و باید برای فروش آن فکر نمود.
نرم افزار دیگری که برای توسعه کسب و کارها بسیار مهم است نرم افزار اتوماسیون اداری است. نرم افزار اتوماسیون اداری باعث افزایش سرعت در گردش کارها در سازمان می شود. افزایش سرعت گردش کارها در سازمان باعث افزایش بهره وری و افزایش ساعت مفید کار در سازمان شده و مشتریان بیشتری را می توان پاسخ داد.
نرم افزار حسابداری و نرم افزار اتوماسیون اداری دو نمونه از نرم افزارهایی است که می تواند به توسعه کسب و کارها کمک کند. نرم افزارهای محاسباتی دیگری هم وجود دارند که استفاده از آنها می تواند سرعت اجرای کارها را بالا برده و به توسعه کسب و کار کمک کند.
شکی نیست که فناوری اطلاعات تغییرات شگرفی در جهان مدرن امروزی ایجاد کرده است و همه افراد با هر سطح سواد و شغلی این امر را باور داشته و به آن اعتراف می کنند. با نگاهی به پیرامون خود، چه در محیط کار و چه در منزل، درمی‌یابیم که چه تحولات شگرفی در سبک کار و زندگی ما نسبت به همین ده سال گذشته روی داده است.
با خودم که فکر می کنم ، یادم می اید که بیست یا سی سال پیش با جه وسایلی به مسافرت می رفتیم و با چه وسایلی با هم ارتباط برقرار می کردیم. حتی در منزل خیلی از افراد تلفن وجود نداشت و برای تلفن زدن مجبور بودیم که به تلفن های عمومی برویم.
تجربه نشان می‌دهد که با وقوع تغییرات عظیم در فناوری، اکثر مردم نخست در مقابل آن تغییرات از خود مقاومت نشان می‌دهند. ولی بعد از مدتی با آن انس گرفته و بعد از کمی به آن عادت کرده و دیگر نمی توانند بدون آن تغییرات و تکنولوژی های جدید زندگی کنند.
در چند دهه اخیر، نرم افزارها تغییرات بسیار زیادی داشته اند و کسب و کارها هم نیازهای جدیدی پیدا کرده اند. در گذشته یک نرم افزار حسابداری تحت داس داشتیم که امکانات خیلی کمی داشت. مثلا در حد تعریف کدینگ حسابداری و سپس ثبت سند حسابداری و در نهایت گزارشات مالی .
برای آن موقع این نرم افزار هم خیلی بود. یعنی خیلی از کسب و کارها با وجود همین نرم افزار ساده تحت داس هم خیلی می توانستند از نیازهای خود را پاسخگو باشند. به جای نوشتن دفاتر حساب گوناگون و محاسبات دستی فراوان که اکثرا با اشتباهاتی هم همراه بود ، با زدن یک دکمه همه گزارشات چاپ می شدند و آماده برای ارائه به مدیریت و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات مالی و حسابداری.
کم کم این نرم افزارها در طول سالیان متمادی تکمیل تر شدند و نرم افزارهای با قابلیت های بیشتر به بازار آمدند و همین امر باعث افزایش سرعت و دقت در حساب و کتاب کسب و کارها شد. این امر خود به خود باعث توسعه کسب و کارها شد.
نرم افزارهایی به بازار ارائه شد که در آنها گزارشات تحلیلی ارائه می شد و وضعیت فروش و مالی و مشتریان و ... یک کسب و کار را در چند ثانیه گزارش می داد. این امر باعث شد که کسب و کارها بتوانند با خیال راحتتری به توسعه کسب و کار خود فکر کنند و بر روی آن تمرکز نمایند.
یکی از نرم افزارهایی که به توسعه کسب و کار کمک می کند نرم افزار حسابداری یکپارچه است که بسیاری از کارها را به صورت اتوماتیک انجام می دهد. بواسطه کنترل های داخلی که دارد از بروز خیلی از اشتباهات جلوگیری می کند و گزارشات متنوع آن می تواند براحتی پاسخگوی خیلی از نیازهای کسب و کارها شود. مثلا با یک نگاه به نرم افزار حسابداری یکپارچه می توان از میزان موجودی مواد و کالا در انبار مطلع شد و مشخص نمود که کدام کالا در انبار کم است و نیاز به سفارش دارد و یا کدام کالا راکد است و گردش ندارد و باید برای فروش آن فکر نمود.
نرم افزار دیگری که برای توسعه کسب و کارها بسیار مهم است نرم افزار اتوماسیون اداری است. نرم افزار اتوماسیون اداری باعث افزایش سرعت در گردش کارها در سازمان می شود. افزایش سرعت گردش کارها در سازمان باعث افزایش بهره وری و افزایش ساعت مفید کار در سازمان شده و مشتریان بیشتری را می توان پاسخ داد.
نرم افزار حسابداری و نرم افزار اتوماسیون اداری دو نمونه از نرم افزارهایی است که می تواند به توسعه کسب و کارها کمک کند. نرم افزارهای محاسباتی دیگری هم وجود دارند که استفاده از آنها می تواند سرعت اجرای کارها را بالا برده و به توسعه کسب و کار کمک کند.
مسلما زمانی که یک نرم افزار حسابداری و یا نرم افزار اتوماسیون اداری و یا هر نرم افزار دیگری را تهیه می کنید چند حالت ممکن است که پیش بیاید. یک حالت اینکه آن نرم افزار بسیار کوچک وساده باشد و اصلا نیازی به سفارشی سازی نداشتهه باشد. مثلا نرم افزار راس گیری چک که شرکت داده پردازان ارگس به بازار ارائه کرده است یک نرم افزار بسیار ساده است کهه نیازی به سفارشی سازی و یا حتی پشتیبانی هم ندارد.
ولی نرم افزار حسابداری باتیز و یا نرم افزار اتوماسیون اداری قلم را در نظر بگیرید. این نرم افزارها آنقدر گسترده و بزرگ هستند که ممکن است برای کسب و کارها نیاز به سفارشی سازی داشته باشند. یکی از مواردی که در انتخاب بهترین نرم افزار حسابداری برای سازمان باید مد نظر باشد همین قابلیت سفارشی سازی نرم افزار است.
سفارشی سازی در نرم افزارها می تواند به دو صورت انجام شود. یکی از صورتهای ممکن این است که یک نرم افزار به صورت یک فریم ورک قابل توسعه در اختیار کاربران قرار گیرد و کاربران بدون نیاز به شرکت تولید کننده، می توانند نرم افزار را سفارشی کنند البته این سفارشی سازی محدود بوده و در حیطه همان ابزارهایی است که در اختیار کاربر قرار می گیرد.
مثلا یک نمونه کوچک از این نوع نرم افزار ها نرم افزارهای BPMS است که می توان توسط آنها یک سیستم را از صفر تا صد توسعه داد. البته این توسعه محدود بوده و نمی توان مسائل پیچیده را با آنها پیاده سازی نمود.
نمونه کوچکتر که در اکثر نرم افزار های حسابداری و نرم افزار اتوماسیون اداری وجود دارد امکان سفارشی سازی چاپ و گزارشات در نرم افزارها می باشد. نرم افزار حسابداری بیت و نرم افزار حسابداری سما و نرم افزار حسابداری باتیز و نرم افزار اتوماسیون اداری قلم این ویژگی را دارند و کاربر می تواند چاپ های سیستم را به دلخواه خود سفارشی سازی نماید.
در صورت دوم شرکت تولید کننده نرم افزار قبول می کند که نرم افزار حسابداری و یا نرم افزار اتوماسیون اداری را برای مشتری یا کاربر سفارشی سازی نماید. در این صورت محدودیتی در سفارشی سازی وجود ندارد و تقریبا سیستم تولید شده کاملا به دلخواه کاربر سفارشی می شود.
سفارشی سازی یکی از مواردی است که هزینه زیادی برای مشتری دارد و مشتری باید هزینه آنرا تقبل نماید. این هزینه باید متناسب با رفع نیازهای مشتری باشد. بنابراین مشتری نباید هر نیازی را اعلام نماید تا شرکت تولید کننده نرم افزار آنرا سفارشی سازی نماید.
گرچه این مقاله در مورد کنترل کیفیت نرم افزار حسابداری نوشته شده است ولی می تواند برای کنترل کیفیت سایر محصولات نرم افزاری هم لحاظ گردد. مثلا می تواند برای کنترل کیفیت نرم افزار اتوماسیون اداری هم مورد استفاده قرار گیرد.
فعالیت هایی که در کنترل کیفیت صورت می گیرند عبارتند از
1-کنترل طرح محصول و هم چنین طرح فرایند.
2-کنترل مواد ورودی.
3-کنترل حین تولیدبه منظور اقدامات پیشگیرانه.
4-مطالعات ویژه در فرایند با هدف ریشه یابی مشکلات اصلی.
در کنترل کیفیت نرم افزار حسابداری و یا کنترل کیفیت نرم افزار اتوماسیون اداری مورد دوم خیلی به کار نمی آید زیرا این محصولات نرم افزاری دارای مواد اولیه نیستند. در حقیقت نرم افزار یک محصول خاص است که بدون مواد اولیه تولید می شود.
بنابراین می توان موارد یک و سه و چهار را در کنترل کیفیت نرم افزار حسابداری لحاظ کرد که در زیر بیشتر به آنها می پردازیم. بد نیست که در اینجا به عوامل ایجاد کالای بی کیفیت نیز اشاره ای کنیم. عوامل ایجاد محصول بی کیفیت را می توان به صورت زیر لیست کرد.
1- خطاهای انسانی.
2- مواد اولیه.
3- ماشین آلات و ابزار آلات.
4- محیط تولید.
5- ضعف در طراحی.
در تولید نرم افزار حسابداری و یا تولید نرم افزار اتوماسیون اداری باید یادآوری کنم که خطاهای انسانی بیشترین نقش را خواهند داشت که اگر مجالی بود بیشتر به آن می پردازیم. نکته دیگر اینکه مورد دوم هم در اینجا کاربردی ندارد.
عوارض ناشی از محصول بی کیفیت هم می تواند به صورت زیر بیان شود.
1- ادعای خسارت از طرف استفاده کننده که اصطلاحا End User نامیده می شود.
2-برگشت محصولات تولید شده.
3-هزینه های اصلاحی.
4-هزینه های پیشگیرانه.
5-سلب اعتماد مشتریان از سازمان
یکی از چالش های پیش روی اکثر شرکت های تولیدی و خدماتی (از جمله شرکت های تولید کننده نرم افزار حسابداری و نرم افزار های دیگر مانند نرم افزار اتوماسیون اداری و ... ) هنگام مواجه شدن با پایین آمدن کیفیت محصول و خدمات آن ، یافتن علل این کاهش کیفیت است. مسلما مهمترین دلیل پائین بودن کیفیت محصول را می توان در بها ندادن و بی اهمیت تلقی کردن کنترل کیفیت می دانند.
اگر بحث کنترل کیفی در محصول تولید شده را کم اهمیت تلقی کنیم و به آن بها ندهیم آنوقت محصول تولیدی و یا خدمات ارائه شده روز به روز بدتر و بدتر به دست استفاده کننده رسیده و این باعث کاهش رضایت مشتریان و در نتیجه تعطیلی کسب و کارمان خواهد شد.
یکی از روشهای اولیه و ساده کنترل کیفیت نرم افزار حسابداری و یا نرم افزار اتوماسیون اداری تست آنها است. خیلی راحت نرم افزار را در یک محیط شبیه محیط مشتری نصب می کنیم و شروع می کنیم با آن نرم افزار کار می کنیم. در آن اطلاعات حسابداری وارد می کنیم و یا اگر نرم افزار اتوماسیون اداری است نامه ای در آ ثبت می کنیم و ... .
سپس مانند یک کاربر واقعی از آن گزارش می گیریم و سپس گزارشات دریافتی را با اطلاعات وارد شده مقایسه می کنیم تا ببینیم که آیا سیستم پرداژش درستی بر روی اطلاعات ورودی ما داسته است یا نه؟
به بحث اصلی خود برگردیم. اولین شخص مسئول در حفظ کیفیت محصول و یا خدمات، مدیر مؤسسه تولیدی یا خدماتی است. زیرا مدیـــران بــایــد مــراحــل پیشرفت کــار را در تمــامی رده های شغلی در سیستم خود کنترل نمایند.
پرسشی که در اینجا مطرح می شود این استکه که یک مدیر خوب چگونه باید بر محیط کار نظارت کند تا بتواند بالاترین میزان کیفیت را برای تولیدات کسب نماید. مثلا در یک شرکت تولید کننده نرم افزار مانند مایکروسافت که نرم افزار ویندوز و آفیس را تولید می کند و یا شرکت داده پردازان ارگس که نرم افزار حسابداری و نرم افزار اتوماسیون اداری تولید می کند، مدیران باید چه کارهایی برای بالا بردن کیفیت محصولات خود انجام دهند.
نکته مهم و شاید اولین نکته این استکه مدیران این شرکت ها باید افزایش کیفیت را در اولویت اول خود قرار دهند. عوامل مهمی می تواند برای یک شرکت مهم باشد. مثلا سودآوری ، افزایش تولید ، سهم بیشتر بازار و ... . در این بین کنترل کیفیت نیز باید یکی از مهمترین عوامل برای مدیر باشد. زیرا در صورتی که به کنترل کیفیت محصول تولید شده اهمیت داده نشود عوامل دیگر یا دست نیافتنی می شوند و یا به سرعت از بین می روند.
ارائه محصول بی کیفیت ، سود آوری ، سهم بازار و ... را از بین می برد. زیرا باعث کاهش مزیت رقابتی می شود.
بنابراین مدیران این شرکت ها باید در بودجه بندی ، بودجه کنترل کیفیت را فراموش نکنند و آن بودجه را صرف مسائل دیگری مثل تبلیغات و ... نکنند.
در مقالات دیگر این بحث را ادامه خواهیم داد.
در مقالات قبلی گفتیم که محدوده قیمت در نرم افزار حسابداری بسیار گسترده و وسیع است به طوری که اختلاف قیمت در برخی اوقات به بیش از 100 برابر می رسد. برای مثال قیمت یک نرم افزار حسابداری مثل نرم افزار حسابداری هلو و نرم افزار حسابداری نیک شاپ مثلا 400 هزار تومان است و قیمت نرم افزار حسابداری همکاران سیستم و نرم افزار حسابداری باتیز می تواند 40 میلیون تومان باشد. این یعنی اختلاف قیمت 100 برابری.
ولی در بحث قیمت گذاری نرم افزار اتوماسیون اداری ما این مقدار اختلاف را مشاهده نمی کنیم و روش قیمت گذاری نرم افزار اتوماسیون اداری به گونه ای است که اختلاف در این حد مشاهده نمی شود.
اما روش قیمت گذاری اتوماسیون اداری به چه صورتی است؟
معمولا قیمت گذاری در نرم افزار اتوماسیون اداری بر اساس تعداد کاربر استفاده کننده است. هر چه تعداد استفاده کنندگان از نرم افزار اتوماسیون اداری بیشتر باشد آنگاه قیمت نرم افزار اتوماسیون اداری بیشتر می شود.
برای روشن تر شدن مطلب باید عرض کنم که در مقایسه نرم افزار حسابداری و نرم افزار اتوماسیون اداری از نظر تعداد کاربر مشاهده می کنیم که تعداد کاربران نرم افزار حسابداری محدود است. چون نرم افزار حسابداری یک نرم افزار تخصصی محسوب می شود که هر واحدی بنابر نیاز خود می تواند از آن قسمت استفاده نماید. مثلا واحد حسابداری مالی از نرم افزار حسابداری مالی استفاده می کند و واحد فروش از نرم افزار فروش استفاده می کند. ببینید مگر چند نفر در شرکت حسابدار هستند که بخواهند از نرم افزار حسابداری مالی استفاده نمایند. مثلا در یک شرکت که تعداد پرسنل آن حدود 50 نفر است شاید 3 حسابدار وجود داشته باشند.
ولی در همین شرکت تعداد استفاده کنندگان و کاربران نرم افزار اتوماسیون اداری ممکن است که بیش از 30 نفر باشند چون تقریبا به غیر از آبدارچی و ... همه از اتوماسیون اداری و سیستم کارتابل موجود در نرم افزار اتوماسیون اداری استفاده می کنند.